ECTRIMS 2016 – verslag van grootste MS-congres ter wereld

Onderzoek wereldwijd richt zich op behandelingen voor alle vormen van MS

De 32ste editie van het grootste MS-congres ter wereld, ECTRIMS1 2016, vond in september j.l. plaats in Londen. Het wetenschappelijke congres telde een indrukwekkend aantal deelnemers van bijna 9000 met daarbij 260 voordrachten en 1400 posters met onderzoeksresultaten. Prominente MS-deskundigen uit landen over de hele wereld waren aanwezig. Op het programma stonden thema’s variërend van ‘progressie van MS’ en ‘zenuwschade & herstel in beeld’ tot ‘(lange termijn) effecten van geneesmiddelen’ en ‘behandeling op maat’. Ook was er aandacht voor cognitieve problemen, vermoeidheid en arbeidsparticipatie dankzij een samensmelting met RIMS2 2016; een congres dat zich specifiek richt op revalidatie bij MS. Een aantal van de laatste inzichten en bevindingen met betrekking tot de behandeling van MS, delen we hier graag met u.     

 1 European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis (Europese commissie voor behandeling en onderzoek van MS)  

2 Rehabilitation In Multiple Sclerosis (Revalidatie in MS)

 

Start vroeg met behandelen

Onderzoek laat zien dat het tijdig starten van een behandeling werkt. Mensen met relapsing-remitting MS (RRMS) bij wie snel na de diagnose wordt gestart met een behandeling, hebben op de lange termijn gemiddeld een betere prognose dan mensen bij wie een behandeling wordt uitgesteld. Het is belangrijk te vermelden dat dit advies geldt voor een standaard behandeling. Een vroege behandeling met medicijnen die het afweersysteem sterk onderdrukken, zgn. inductie therapie, is alleen te adviseren voor een selecte groep patiënten met een agressieve vorm van RRMS.

Uiteraard is het onwenselijk dat mensen onnodig worden blootgesteld aan medicijnen en de daaraan verbonden bijwerkingen. Het is daarom belangrijk dat de juiste diagnose in een vroeg stadium kan worden gesteld. Met de ontwikkelingen op het gebied van beeldvorming en automatische systemen om MRI-beelden te “analyseren” kan dit steeds beter. Een internationaal netwerk van radiologen en neurologen heeft begin 2016 aangepaste MRI criteria opgesteld voor de diagnose van MS. Met deze criteria is het beter te voorspellen of iemand met één enkele periode van neurologische klachten daadwerkelijk MS gaat ontwikkelen.

 

Behandeling op maat

Voor de behandeling van RRMS zijn momenteel verschillende typen medicijnen beschikbaar. Welk van deze medicijnen het beste werkt bij een individuele patiënt is vaak moeilijk in te schatten. Het lastige is dat medicijnen veelal niet onderling of slechts met één ander middel worden vergeleken. Meer kennis over de werking van medicatie kan worden bereikt door de medische gegevens van een groot aantal mensen met MS te analyseren. Met informatie uit internationale MS-registers is het mogelijk patiëntgroepen te selecteren die reageren op een bepaald behandelprotocol. Vooralsnog baseren behandelaars de keuze voor medicatie op een combinatie van factoren zoals leeftijd, ziekteactiviteit, eventuele andere aandoeningen en vooral ook de wensen van de patiënt zelf. Het is daarbij raadzaam om altijd te controleren of een nieuwe behandeling aanslaat. Dit kan door bijvoorbeeld 12 maanden na start van de behandeling een MRI scan te maken. Puur kijken naar klinische symptomen is niet voldoende.    

 

Stamceltransplantatie bij MS

Een ‘hot-topic’ tijdens ECTRIMS 2016 was ‘stamceltransplantatie (HSCT) als behandeling voor MS’. Tegen- en voorstanders kwamen beiden aan het woord. Het doel van de behandeling is om schadelijke afweercellen te verwijderen met behulp van agressieve medicijnen (chemotherapie) waarna het afweersysteem weer wordt opgebouwd uit eigen stamcellen. Onderzoek laat zien dat stamceltransplantatie de ziekteactiviteit van MS voor een langere periode kan onderdrukken. De behandeling is echter risicovol, met name wanneer de therapie niet wordt uitgevoerd in een gespecialiseerd centrum. De ervaring leert dat het risico op overlijden en andere ernstige complicaties afneemt als een minder agressief behandelprotocol wordt gebruikt. Stamceltransplantatie lijkt met name geschikt voor een specifieke groep: Jonge mensen met een korte ziekteduur en een agressieve vorm van RRMS bij wie 1e lijn en 2e lijn behandelingen niet werken. De behandeling is niet geschikt voor mensen met primair of secundair progressieve MS. Op dit moment is niet bekend welk behandelprotocol het beste werkt. Protocollen met medicijnen die minder agressief het afweersysteem afbreken geven minder bijwerkingen, maar zijn mogelijk ook minder succesvol in het bedwingen van MS. Daarnaast is het niet duidelijk of en hoe de stamcellen daadwerkelijk bijdragen aan het remmen van MS op de lange termijn. Een belangrijke vraag resteert: “Is stamceltransplantatie een goed alternatief voor een bestaande RRMS medicatie?” Het antwoord is nog niet te geven, daarvoor is eerst onderzoek nodig waarbij de werking van stamceltherapie direct wordt vergeleken met de standaard behandeling. 

Meer informatie over stamceltransplantatie als behandeling voor MS leest u hier.

 

Hoop voor mensen met progressieve MS

Voor progressieve vormen van MS bestaat momenteel geen behandeling. De werking van verschillende type medicijnen wordt onderzocht. De resultaten van sommige onderzoeken zijn hoopvol, maar het is nog wachten op een echte doorbraak. Naast het officiële programma vonden op het congres tal van kleinere bijeenkomsten plaats. Zo kwam de ‘Progressive MS Alliance’ samen voor de uitreiking van drie grote netwerkbeurzen voor in totaal 12,6 miljoen. Hiermee komt het vinden van een behandeling voor progressieve MS in een versnelling. Dit biedt hoop.    

Meer informatie over de Progressive MS Alliance.

 

 

 

Website gemaakt door: Sturdy Digital