Jelle Broos, MS Centrum Amsterdam, heeft van Stichting MS Research een beurs gekregen voor een werkbezoek. Hij gaat naar Uppsala in Zweden om een speciale techniek onder de knie te krijgen. Hij leert om kleine vetzuren, ofwel lipiden, in kaart te brengen in hersenweefsel.
Jelle dacht dat hij geen onderzoeker wilde worden, maar hij is nu in het laatste jaar van zijn vierjarige promotieonderzoek en het heeft hem gegrepen. Hij gaat zelfs proberen geld te krijgen voor een vervolgonderzoek als postdoc. Jelle heeft biologie gestudeerd aan de universiteit van Wageningen. ”Ik merkte dat ik de biologie van de mens het meest interessant vond. Omdat Wageningen zich vooral richt op landbouw, ging ik in Zweden bij de Uppsala universiteit het vak neurobiologie doen. Daar ontdekte ik dat ik de hersenen zeer fascinerend vind. Er is nog zoveel dat we niet weten over dit orgaan. Ik was op de middelbare school niet zo goed in scheikunde, maar tijdens mijn studie vond ik chemie ineens heel leuk. Na mijn studie kwam ik de vacature voor dit promotieonderzoek tegen. Het is de ideale combinatie tussen hersenonderzoek en chemie.”
De buitenkant van al onze cellen, het celmembraan, bestaat uit eiwitten en kleine vetzuren. Deze kleine vetzuren worden ook wel lipiden genoemd. Lipiden kunnen ook los in ons bloed voorkomen, waar ze onder andere biologische processen kunnen sturen. Jelle heeft gekeken naar de aanwezigheid van lipiden in het bloed van mensen van MS. Hij vond dat een bepaald lipide, 15-HETE, meer voorkwam in het bloed van mensen met progressieve MS. Daarnaast vond hij dat de mensen met veel 15-HETE in het bloed meer of grotere laesies in de hersenen hadden en dat er meer hersenafbraak was. “We willen nu uitzoeken of 15-HETE ook in de hersenen aanwezig is in en rondom MS-laesies. Het zichtbaar maken van lipiden in hersenweefsel wordt nog niet veel gedaan. Toevallig is bij een onderzoeksgroep in Uppsala een methode ontwikkeld waarmee dit wel kan.. ”
“Ik vind het geweldig om terug te gaan naar Uppsala. Het is een hele mooie stad. De vorige keer was ik er als student en volgde ik colleges. Nu ga ik echt samenwerken met andere wetenschappers daar. Ik heb er heel veel zin in. Ik ga een techniek leren waardoor ik meer inzichten krijg in de rol van lipiden bij MS, maar wat ook relevant kan zijn voor andere onderzoek naar andere ziekten.”
“We denken dat 15-HETE betrokken is bij het opruimen van myeline restanten in de hersenen. Een beetje 15-HETE is goed, maar te veel leidt mogelijk tot een disbalans in dit opruimingsproces. We denken dat de aanwezigheid van veel 15-HETE in het bloed een aanwijzing is voor meer hersenafbraak. En daarmee een indicatie voor progressie van de ziekte MS.” Jelle heeft in de privésfeer te maken gehad met mensen met MS. “Ik weet welke impact MS kan hebben en hoe sluipend de progressie is. Ik vind het belangrijk dat mijn onderzoek potentieel mensen met MS kan helpen.”
Geschreven door: Annette van der Goes
