Fundamenteel onderzoek

Fundamenteel of basaal onderzoek houdt zich bezig met het verkrijgen van nieuwe kennis over de ziekte. Het onderzoek heeft bijvoorbeeld als doel het vinden van de oorzaken van MS en het doorgronden van het ziektemechanisme. Ook het zoeken naar aanknopingspunten voor nieuwe medicijnen en het testen van de effecten van actieve stoffen behoren tot het fundamentele MS-onderzoek. Een voorbeeld hiervan is bijv. onderzoek naar een manier om de schade aan myeline te herstellen.

Preklinisch onderzoek

Preklinisch of translationeel onderzoek heeft als doel onderzoeksresultaten zoals een behandeling, hulpmiddel of therapie te vertalen naar een toepassing bij mensen. In een onderzoeksproject wordt bijvoorbeeld gekeken naar de werkzaamheid of veiligheid van een experimentele behandeling bij mensen. Zo wordt momenteel bijvoorbeeld onderzoek naar elektrostimulatie als behandeling van cognitieve klachten door ons gefinancierd.

Klinisch onderzoek

Klinisch onderzoek vormt de laatste stap voordat een medicijn of behandeling op de markt komt. In dit onderzoek wordt de veiligheid en werkzaamheid van een behandeling getest bij mensen met MS. Daarbij wordt een nieuw medicijn vergeleken met bestaande medicatie of een placebo.

Klinisch onderzoek bestaat uit drie fases: In de eerste fase (clinical trial –phase I) wordt de verdraagbaarheid van de behandeling of het medicijn getest bij enkele tientallen personen. In de tweede fase (clinical trial –phase II) wordt naar de werkzaamheid gekeken. In dit onderzoek doen gemiddeld enkele honderden patiënten mee. In de derde fase (clinical trial – phase III) wordt de veiligheid en doeltreffendheid getest. In deze fase wordt een groter aantal patiënten voor een langere periode gevolgd.

Als de resultaten van het fase III onderzoek positief zijn, is een nieuw medicijn of behandeling daadwerkelijk verkrijgbaar voor de patiënt. Een geneesmiddel moet daarvoor eerst worden goedgekeurd en geregistreerd. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) is belast met de goedkeuring van en het toezicht op geneesmiddelen in de EU.

Het onderzoek gaat door, ook nadat een behandeling beschikbaar is en vergoed wordt. In het zogenaamde fase IV-onderzoek wordt de werkzaamheid, bijwerkingen en interacties met andere middelen gemonitord. Soms komen zeldzame maar ernstige bijwerkingen pas aan het licht als het middel op grote schaal wordt toegepast.

Tijdlijn van onderzoek naar medicijn bij ms

Wat kost onderzoek naar MS?

Wetenschappelijk onderzoek is kostbaar. Hoeveel een onderzoeksproject kost is afhankelijk van het doel van het onderzoek, personele inzet, de duur en gebruikte technieken. Het onderzoek dat Stichting MS Research financiert kost gemiddeld € 70.000 tot € 90.000 per jaar.

Materiaalkosten bedragen gemiddeld € 10.000,- per jaar. Wanneer onderzoekers gebruik maken van innovatieve (maar helaas ook dure) technieken kunnen de jaarlijkse onderzoekskosten oplopen tot een veelvoud van dit bedrag. Een voorbeeld van een veelgebruikte dure techniek is het zogenaamde ‘RNA sequencing’. Met deze techniek kunnen onderzoekers per individuele cel meten welke genen actief zijn.

Bij de ontwikkeling van een nieuw medicijn is het klinische onderzoek veruit het meest kostbare onderdeel. Dit type onderzoek wordt meestal gefinancierd door een (farmaceutisch) bedrijf.