Verslag van MS Research Day 2022

Nieske Brouwer over haar ervaringen

Nieske Brouwer is al jarenlang de steun en toeverlaat voor (jonge) onderzoekers in Groningen. Zij maakt collega’s wegwijs in het laboratorium en werkt(e) mee aan talloze onderzoeksprojecten. Naast haar werkzaamheden in het laboratorium vervult Nieske sinds 2018 de rol van centrum coördinator van het MS Centrum Noord Nederland. Met veel inzet en plezier vormt zij de verbindende factor tussen onderzoekscentra, mensen met MS, donateurs en onze stichting. Nieske bezocht de MS Research Day 2022 in Rotterdam en deelt haar ervaringen met ons. 

‘Het is niet ‘nature’ of ‘nurture’, maar ‘nature’ én ‘nurture’!’

“Dinsdag 25 oktober kon het weer. Na het ontbreken van een MS Research dag in 2020 en een online meeting in 2021 konden we elkaar eindelijk weer treffen. Stichting MS Research organiseerde het dit jaar in samenwerking met de het MS centrum ErasMS in de Science Tower te Rotterdam. Er was een interessant programma, met als thema The Young MS Scientist en het bestond uit twee keynote lezingen van internationaal befaamde wetenschappers, 14 mondelinge presentaties en 30 poster presentaties.

Tijdens de eerste keynote lezing bleek meteen alweer hoe ingewikkeld de ziekte MS is. Het is niet ‘nature’ of ‘nurture’, maar ‘nature’ én ‘nurture’! Wat zoiets betekent als: zowel je genetische aanleg (nature) als  je leefomgeving (nurture) doet ertoe in het ontstaan van MS. Complexe zaken kun je het best uitleggen met een metafoor. 

In dit geval werd door de spreker de metafoor van het brandende huis gebruikt om uit te leggen wat MS veroorzaakt. Een alleenwonende, rokende man valt voor de tv in slaap, zijn sigaret valt op het tapijt en het huis gaat in vlammen op. Waardoor is het huis afgebrand? Natuurlijk door die brandende sigaret, maar ook door het licht ontvlambare tapijt, het saaie tv programma als reden waardoor de man in slaap viel, het ontbreken van een alarmerende partner… Het antwoord is dat de brand wordt veroorzaakt door een samenspel van allerlei factoren, die allemaal bijdragen aan het afbranden van het huis*.

“Allerlei bekende en onbekende factoren spelen een rol van betekenis bij het ontstaan en progressie van de ziekte”

Bij de complexe ziekte MS zien we ook dat allerlei bekende en nog onbekende factoren een rol van betekenis spelen bij het ontstaan en de progressie van de ziekte. Om nog even bij de metafoor te blijven, de zaal zat tijdens de bijeenkomst vol met brandweervrouwen en – mannen en iedereen is op zoek naar de beste oplossing om de brandschade te beperken. Om de brand in een zo vroeg mogelijk stadium te blussen en liefst een brandalarm te ontdekken wat bij het eerste rooksignaal afgaat. 

Na deze inspirerende lezing  volgenden presentaties door jonge MS-onderzoekers welke waren ingedeeld in drie categorieën, namelijk mechanisme, pathologie en behandeling. Vlotte presentaties met boeiende resultaten werden afgesloten met prikkelende vragen en discussies. Al met al een zeer waardevolle dag, strak georganiseerd door Stichting MS Research die er alles aan doet om mensen met MS uit de brand te helpen.”

*de man werd trouwens wel gered!

Mignon de Goeij

Ook Mignon de Goeij doet verslag van de MS Research Day. Zij vroeg twee onderzoekers naar wat hen het meeste is bijgebleven. Mignon is werkzaam voor de Nederlandse Hersenbank. Zij coördineert als bureaumanager de aanvragen van onderzoekers wereldwijd die gebruik willen maken van de waardevolle collectie en materialen van de Hersenbank.  Mignon is sinds 2019 centrum coördinator voor de Nederlandse Hersenbank voor MS en is daarnaast ook onderdeel van het management team.  

Op de jaarlijkse onderzoeksdag hebben weer vele MS-onderzoekers hun werk met elkaar gedeeld. En hoewel dat werk allemaal over onderzoek naar MS gaat, zijn er toch grote verschillen. Waar het ene onderzoek zich meer in de kliniek afspeelt, met mensen met MS, gebeurt het andere onderzoek meer in het laboratorium. Juist door die verscheidenheid is het voor de aanwezige wetenschappers leuk om hun ervaringen te delen en van elkaar te leren. 

“Er zijn zoveel verschillende invalshoeken”

Welke van de gepresenteerde onderzoeken het meest opviel, vinden veel van de bezoekers dan ook lastig te zeggen. “Er zijn zoveel verschillende invalshoeken,” vertelt Assia, onderzoeker bij de Universiteit van Hasselt in België, “en álles is relevant en on topic”. Toch is er één onderzoek dat bijna iedereen vroeg of laat noemt: “Die met de spatial transcriptomics!” Dit is een techniek waarbij onderzoekers in een stukje weefsel, bijvoorbeeld in een MS-laesie, heel specifiek kunnen zien welke genen op welke plek in de hersenen actief zijn. Dit vertelt ons wat de cellen op die specifieke plek aan het doen zijn. Ook voor Fabiënne, onderzoeker bij het ErasmusMC, sprong dit onderzoek eruit “Dat is een nieuwe techniek in het MS-veld, dus erg interessant”. 

“Onderzoek doen kost veel geld”

Daarnaast was Fabiënne ook onder de indruk van de enige presentatie die juist niet over MS ging. Aleksandra Badura was uitgenodigd om te vertellen over haar loopbaan in de wetenschap en om tips te geven aan het publiek van (veelal jonge) onderzoekers. Hierbij benadrukte ze hoe belangrijk het is om volhardend te zijn. Onderzoek doen kost veel geld, waardoor onderzoekers veel subsidies moeten aanvragen, die ze helaas niet altijd kunnen krijgen. Aleksandra liet niet alleen haar successen zien, maar ook de vele subsidies die ze niet ontving.“ Ook dat was erg interessant,” aldus Fabiënne, “Mooi om een keer de andere kant van het verhaal te horen.”