16 juni 2021
Zwangerschap heeft een beschermend effect op MS. Andreea Lupu (verbonden aan twee onderzoeksinstituten in Boekarest, Roemenië) onderzoekt de rol die afweercellen hierbij spelen. Een complexe puzzel die voorlopig niet is opgelost.
Zwangerschap heeft een gunstig effect op de symptomen van MS; tijdens de zwangerschap neemt het aantal terugvallen af. Lupu: “Die beschermende rol is gedeeltelijk te danken aan biochemische invloeden van bijvoorbeeld hormonen en andere signaalstofjes. Het afweersysteem van de aanstaande moeder past zich aan om een schadelijke reactie tegen de foetus te voorkomen, en ook om moeder en foetus te beschermen tegen infectieziekten.” Lupu doet onderzoek naar neuro-immuunziekten waarbij zowel het afweersysteem als het zenuwstelsel ontregeld zijn. Ze heeft speciale belangstelling voor een specifiek soort afweercellen, de Natural Killer (NK)-cellen. Deze ‘natuurlijke moordenaars’ beschermen het lichaam door tumorcellen en lichaamscellen die zijn geïnfecteerd door een virus te doden. Ook vallen ze lichaamsvreemde cellen aan, bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie.Daarnaast kunnen de cellen de activiteitvan andere afweercellen sturen. Door het bloed van zwangere mensen met MS te onderzoeken, ontdekte Lupu veranderingen in de eigenschappen van de NK-cellen. Tijdens de zwangerschap richtten de cellen zich meer op het aansturen van andere afweercellen en juist minder op het opruimen van lichaamsvreemde- of zieke cellen. Na de bevalling bleek het gedrag van NK-cellen opnieuw gewijzigd: De cellen waren nu beter bewapend voor het opruimen van ‘vijandelijke cellen’. Lupu’s conclusie: “NK-cellen die aanwezig zijn in het bloed opereren afhankelijk van hun omgeving. Hoe dit precies in zijn werk gaat, weten we nog steeds niet. Verandert er iets in de cellen zelf? Worden ze onder controle gehouden door andere afweercellen of door signaalstofjes zoals hormonen? We weten meer, maar er blijven nog veel vragen over.”
Andreea Lupu ontving ik 2016 een Du Pré beurs en deed drie maanden onderzoek bij prof. Stefan Gold van het Institute of Neuroimmunology and Multiple Sclerosis van het Universitair Medisch Centrum Hamburg-Eppendorf.