Vijf veel gestelde vragen over COVID-19 vaccins en MS

Wij ontvangen regelmatig vragen over vaccinatie tegen COVID-19, zoals: “ik heb MS, welk vaccin kan ik het beste nemen?” Of: zijn COVID-19 vaccins ook veilig voor mensen met MS?” Vijf veel gestelde vragen. 

1. Zijn COVID-19 vaccins ook veilig voor mensen met MS?

De wetenschap heeft aangetoond dat COVID-19 vaccins veilig en effectief zijn. Net als voor andere medische beslissingen kunt u het besluit om te vaccineren het beste nemen in samenspraak met uw eigen arts.  

MS-professionals adviseren mensen met MS om zich wel te laten vaccineren tegen COVID-19. (Uitzondering hierop zijn mensen die allergisch zijn voor een van de bestanddelen van de vaccins.)  De risico’s van de ziekte COVID-19 wegen zwaarder dan de mogelijke risico’s van het vaccin. Er is geen bewijs dat mensen met MS, in vergelijking tot de algemene bevolking, een hoger risico hebben op bijwerkingen van COVID-19 vaccins.  

Bijwerkingen COVID-19 vaccins 

COVID-19 vaccins kunnen bijwerkingen veroorzaken, waaronder koorts of vermoeidheid. Deze bijwerkingen zouden niet langer moeten duren dan enkele dagen na vaccinatie. Koorts kan uw MS-symptomen tijdelijk verergeren. Echter als de koorts verdwenen is, zouden de symptomen moeten terugkeren naar het oude niveau. Zelfs als u bijwerkingen heeft van de eerste prik, is het belangrijk om de tweede dosis van het vaccin (voor vaccinaties waarbij 2 prikken nodig zijn) te ontvangen, zodat u volledig beschermd bent. Bijwerkingen, zoals koorts, spierpijn en vermoeidheid, zijn tekenen dat het vaccin werkt (je lichaam maakt een afweerreactie tegen het virus en zo raak je beschermd).  

Het is onwaarschijnlijk dat de vaccins zorgen voor een terugval (schub) of verergering van chronische MS-symptomen.  

2. Wat is het verschil tussen de Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca en Janssen vaccins? 

Er zijn vijf verschillende categorieën COVID-19 vaccins. Iedere categorie heeft een ander werkingsmechanisme. Alle vaccins activeren echter het afweersysteem en zorgen voor de aanmaak van antilichamen en witte bloedcellen (T cellen). Deze antilichamen en cellen bieden bescherming  tegen ernstige ziekte en verkleinen de kans op infectie. De vaccins die in Nederland beschikbaar zijn behoren tot de twee categorieën ‘mRNA vaccins’ en ‘niet-replicerende virale vector vaccins’. 

Pfizer-BioNTech & Moderna 

Pfizer-BioNTech en Moderna behoren tot de groep ‘mRNA vaccins’. Deze vaccins gebruiken de genetische code van het coronavirus spike eiwit. Het vaccin is gemaakt als ‘mRNA’, een soort van tijdelijke genetische boodschap. Het mRNA, dat is verpakt in kleine vetdruppeltjes, zorgt voor de aanmaak van het spike eiwit. Het spike eiwit activeert het afweersysteem dat beschermende antilichamen en T cellen aanmaakt. 

AstraZeneca & Janssen 

AstraZeneca en Janssen zijn zogenaamde ‘niet-replicerende virale vector vaccins’. Ook deze vaccins gebruiken de genetische code van het coronavirus spike eiwit. Deze genetische code wordt echter toegediend in een omhulsel, een zogenaamde virale vector. Deze ‘vector’ bestaat uit het omhulsel van een onschuldige virus (adenovirus) en wordt gebruikt als afgifte mechanisme. De onderdelen die een virus nodig heeft om te vermenigvuldigen ontbreken in de vector, daarom kan het dus nooit een infectie veroorzaken. Net als mRNA vaccins, zorgen virale vector vaccins voor de aanmaak van het spike eiwit waartegen een afweerreactie wordt opgewekt.  

 3. Ik heb MS. Welk vaccin kan ik het beste nemen?

In het Nederlandse vaccinatieprogramma zitten momenteel vier vaccins; Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca en Janssen. Er is geen voorkeursvaccin voor mensen met MS. Geen van de in Nederland beschikbare vaccins bevatten levend virus (dit type vaccin wordt afgeraden bij MS) en zij kunnen geen COVID-19 ziekte veroorzaken.  

 4. Loop ik extra risico’s vanwege mijn MS-behandeling?

COVID-19 vaccins kunnen veilig toegediend worden bij mensen die MS-medicatie gebruikenGa door met uw behandeling, tenzij uw neuroloog u adviseert de medicatie te stoppen of uit te stellen. Het abrupt stoppen van sommige medicatie kan leiden tot een ernstige verergering van de ziekte.  

 5. Heeft mijn MS-medicatie invloed op de bescherming van vaccins?

Sommige MS-medicijnen kunnen mogelijk de werking van COVID-19 vaccins verminderen. Er is enig bewijs dat het gebruik van sommige MS-medicijnen (fingolimod, siponimod, ozanimod, ponesimod, ocrelizumab, rituximab, ofatumumab) de aanmaak van antilichamen door COVID-19 vaccins verminderen. MS-professionals adviseren mensen die deze medicijnen gebruiken nog steeds nadrukkelijk om zich wel te laten vaccineren. Zelfs nadat u bent gevaccineerd, is het van belang om de maatregelen tegen COVID-19 te blijven volgen. Dit geldt nadrukkelijk ook voor mensen die MS-medicijnen gebruiken die de aanmaak van antilichamen verminderen. 

Uitstel van start of aanpassing van uw behandelschema kan in sommige gevallen de effectiviteit van vaccins vergroten.   

Om te zorgen dat het vaccin zo effectief als mogelijk een afweerreactie opwekt, kunt u overwegen om de timing van vaccinatie en MS-behandeling met elkaar af te stemmen. Overleg dit altijd vooraf met uw behandelend arts. Gezien de potentiële grote gezondheidsrisico’s van COVID-19 kan het van groter belang zijn om zo snel als mogelijk het vaccin te krijgen, dan te wachten op de optimale timing met uw MS-behandeling. 

Als u een van de volgende MS-medicijnen gebruikt, raden wij u aan om contact op te nemen met uw behandelend arts. Hij/zij kan u adviseren of het nodig is om en zo ja hoe de vaccinatie het beste kan worden afgestemd met uw MS-behandeling.   

  • Fingolimod 
  • Siponimod 
  • Ozanimod 
  • Ponesimod 
  • Alemtuzumab 
  • Cladribine 
  • Ocrelizumab  
  • Rituximab 
  • Ofatumumab 
  • Hoge dosering steroïden  

In het advies COVID-19 vaccinatie en MS vindt u meer informatie over de timing van deze medicijnen en COVID-19 vaccinatie. 

 De bovenstaande informatie is gebaseerd op de nieuwste versie van het internationale advies over COVID-19 vaccins en MS van de MS International Federatie (MSIF). Dit advies wordt regelmatig herzien op het moment dat er nieuwe inzichten en data zijn. 

Lees hier de Nederlandse vertaling van het volledige MSIF advies COVID-19 vaccinatie en MS. 

 

Website gemaakt door: Sturdy Digital