Zijn ‘natuurlijke moordenaars’ actief in het brein bij progressieve MS?

Mensen met progressieve MS gaan in de loop van de tijd fysiek steeds verder achteruit en kunnen hierbij ook problemen krijgen met hun denkvermogen (cognitie). Beide kenmerken van progressieve MS hebben grote impact op hun kwaliteit van leven en deelname aan de maatschappij. De directe oorzaken van deze fysieke en cognitieve achteruitgang zijn beschadiging en verlies van zenuwcellen. De onderliggende mechanismen van deze zenuwschade zijn helaas nog niet duidelijk. 

Hersengebied in kaart gebracht 

Bij mensen met MS raakt het immuunsysteem uit balans, dit veroorzaakt ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg. Een plek waar veel ontstekingen optreden is in het weefsel dichtbij de hersenholtes, maar het is nog onduidelijk waarom. Mensen hebben twee hersenholtes gevuld met hersenvloeistof die worden gescheiden door een tussenschot, het septum. Elga de Vries en promovendus Sabela Rodríguez-Lorenzo hebben het septum van overleden hersendonoren met MS bestudeerd met een geavanceerde onderzoekstechniek, genaamd CyTOF. Met deze techniek kunnen we heel veel verschillende cellen tegelijkertijd meten. “We vonden een bepaald type NK-cellen in het septum van mensen met progressieve MS. Dat is opmerkelijk, want dit is nog niet eerder door iemand gezien.” 

De rol van “natuurlijke moordenaars” in het brein 

NK-cellen zijn afweercellen die het lichaam beschermen door lichaamsvreemde cellen aan te vallen. De letters NK staan voor “Natural Killer”, vrij vertaald natuurlijke moordenaars. Welke rol de ontdekte cellen hebben in MS is nog onduidelijk. Het is bekend dat NK-cellen de functie van andere afweercellen kunnen veranderen. Dit kunnen ze doen door ontstekingsremmende stoffen uit te scheiden en via direct contact met andere afweercellen. Mogelijk vindt dit ook plaats in de hersenen van mensen met MS. Daarnaast hebben de cellen wellicht een beschermende rol en kunnen zij zo zenuwschade voorkomen.    

Ziekteprogressie stoppen

Elga en haar team zijn dus zeker nog niet klaar. Als vervolgonderzoek willen zij zich gaan richten op hoe de ‘Natural Killers’ de ziekteachteruitgang bij MS beïnvloeden. Meer kennis hierover kan leiden tot nieuwe aangrijpingspunten voor medicijnen die niet alleen de ontstekingen in de hersenen kunnen verminderen, maar mogelijk ook zenuwschade tegen kunnen gaan. Elga de Vries, “Ik heb van dichtbij meegemaakt hoe destructief MS kan zijn, maar ook hoe mild het kan verlopen. Het motiveert mij om de ziekteprocessen te begrijpen en mogelijkheden van behandelingen te vinden.”   

Onderzoek is en blijft keihard nodig. DONEER NU en steun belangrijk onderzoek zoals dat van Elga en haar team!

Deze resultaten maken deel uit van een groter onderzoek “De toegangspoort voor schadelijke afweercellen” waarin is gekeken welke afweercellen zich bevinden in verschillende hersengebieden betrokken bij MS. Dit onderzoek wordt gefinancierd door een pilotsubsidie van Stichting MS Research. 

Sabela Rodríguez-Lorenzo werkt als promovendus op dit onderzoek. Zij zal 21 april haar proefschrift met als titel ‘The choroid plexus in progressive multiple sclerosis’ verdedigen.