16 juni 2021
Dankzij een grote donatie van Moves en dankzij de inspanningen van Stichting MS Research start het VUmc MS Centrum Amsterdam een Expertisecentrum Cognitie dat zich richt op specialistische zorg rondom en onderzoek naar cognitieve klachten bij MS. Afgelopen vrijdag 21 april hebben Jeroen Geurts, leider van het onderzoek naar cognitie bij MS, en Bernard Uitdehaag, verantwoordelijk voor het zorggedeelte van het nieuwe kenniscentrum, samen met Edwin van Wijngaarden en Thomas Sanders van MoveS de officiële opening verricht.
Meer dan de helft (43-7/app/uploads/2020/07/0%) van de mensen met MS ervaart problemen met het denkvermogen (cognitie). Deze klachten leiden tot sterk verminderde kwaliteit van leven en beperkingen in het dagelijks leven. Het Expertisecentrum Cognitie zal niet alleen de hersenprocessen die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van cognitieve problemen onderzoeken, maar zich ook richten op mogelijke behandelingen.
Expertisecentrum Cognitie
Het Expertisecentrum Cognitie is een translationeel centrum. Dat betekent dat vragen uit de praktijk onderwerp worden van onderzoek én dat resultaten uit het onderzoek meteen kunnen worden toegepast in de praktijk. Eerder is er binnen het VUmc MS Centrum Amsterdam al een speciaal spreekuur gestart voor mensen met MS die veel cognitieve klachten hebben. Daarbij werken meerdere afdelingen samen. Professor Uitdehaag, directeur van het VUmc MS Centrum Amsterdam: “Met deze geweldige donatie kunnen we echt een sprong voorwaarts maken naar het vinden van een oplossing voor cognitieve problemen die een enorme impact op de kwaliteit van leven van mensen met MS kunnen hebben.”
Lopende onderzoekslijnen
Jeroen Geurts, hoogleraar Translationele Neurowetenschappen en leider van het onderzoek naar cognitie bij MS: “Samen met Hanneke Hulst, neurowetenschapper, heb ik een aantal onderzoekslijnen lopen. Zo onderzoeken we bijvoorbeeld of een danstraining positief effect heeft op cognitieve problemen bij mensen met MS. Ook loopt er een onderzoek naar het effect van computertrainingen. Daarnaast testen we de invloed van bestaande MS-medicatie op cognitieve problemen. Een van onze promovendi, Marijn Huiskamp, die we door de donatie van MoveS hebben kunnen aannemen, doet onderzoek naar de hersenactiviteit van mensen met MS.”
Hersenactiviteit
Bij mensen met MS die met cognitieve problemen te maken krijgen, zijn verschillen in hersenactiviteit duidelijk zichtbaar. Om deze verschillen beter te begrijpen wordt er gezocht naar de stofjes die bepalen of een hersencel dan wel actief (glutamaat) of inactief (GABA) wordt. Dus of het ‘verkeerslicht’ voor een hersencel op groen of op rood staat. Hiervoor worden verschillende hersenscantechnieken gebruikt. Zo kan onderzocht worden of de verkeerslichten bij mensen met cognitieve problemen ontregeld zijn.
Spreekuur
In het kader van het speciale spreekuur voor MS-patiënten met cognitieve problemen worden patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek gecombineerd. In één dag onderzoeken we de mensen op heel veel verschillende manieren: gesprekken met de neuroloog en de neuropsycholoog, we nemen bloed af en doen een ruggenprik. Brigit de Jong, neuroloog: “We maken beelden van de hersenen met een MRI, een functionele MRI en een MEG, en we doen natuurlijk allerlei cognitieve testen. Twee weken later bespreken we de resultaten met de patiënt. Op basis daarvan adviseren we de patiënten een oefenprogramma te volgen met als doel de cognitieve problemen beter het hoofd te kunnen bieden. Dit kan een regulier, reeds bestaande behandeling zijn zoals aandachtstrainingen, hersengymnastiek en slaapadviezen. Het kan ook een nieuw programma zijn in het kader van wetenschappelijk onderzoek dat gezamenlijk wordt gedaan door neurowetenschappers en neurologen uit ons centrum. Daarbij kijken we of de effecten van het oefenprogramma wetenschappelijk te bewijzen zijn. De resultaten van het onderzoek gebruiken we weer om het oefenprogramma te verbeteren.”