< Terug naar onderzoeken

Onderzoeksinformatie

Project nummer: 16-948
Subsidievorm: Eenjarig project
Doel: Behandeling
Onderzoekers:
Dr. J. Geytenbeek Amsterdam UMC
Prof.dr V. de Groot Amsterdam UMC
Drs. L. Ruhaak Nieuw Unicum
Instituut: MS Centrum Amsterdam
Budget: € 45.490 voor 1 jaar, 2018-2019

Nieuwe behandeling slikproblemen bij MS

Belang: Veel mensen met MS krijgen te maken met slikproblemen. Naarmate de ernst van de ziekte toeneemt kan dit oplopen tot 90% van de mensen. Problemen met slikken en verslikken leiden tot een verhoogd risico op longontsteking en zelfs overlijden, een verminderde kwaliteit van leven en hogere zorgkosten. Patiënten met slikproblemen worden doorgaans doorverwezen naar een logopedist. Er is weinig kennis over de behandeling van slikproblemen bij MS. Een aantal onderzoeken laat zien dat de behandeling neuromusculaire elektrostimulatie (NMES) slikklachten kan verminderen. Andere onderzoeken kunnen dit echter niet aantonen.

Behandeling ontwikkelen

Methode: Dit verkennende onderzoek richt zich op twee onderwerpen:

1.    Het ontwikkelen van een optimaal NMES protocol gelet op de plaatsing van de elektrodes en de stimulatie instellingen.

2.    Het in beeld brengen van slikspieren met behulp van echografie.

Aan het onderzoek nemen 25 mensen met progressieve MS (EDSS score hoger dan 7) deel. De aard van de slikklachten wordt bepaald aan de hand van het FEES onderzoek (Flexibele Endoscopische Evaluatie van het Slikken). Een ervaren fysiotherapeut brengt middels echografie de slikspieren in beeld. De optimale plaatsing en stimulatie instellingen van de neuromusculaire elektrostimulatie worden zorgvuldig bepaald. Om het optimale protocol vast te stellen wordt ook rekening gehouden met het comfort van de patiënt tijdens de stimulatie.

Joke werkt aan een betere behandeling van MS

Helpt u mee?

Ik doneer online

Behandelprotocol voor MS-patiënten met slikproblemen

Resultaat: Uit het pilotonderzoek bleek dat suprahyoidale plaatsing van de elektrodes het beste resultaat geeft voor stimulatie. De optimale heffing van het tongbeen (nodig voor het slikken) kan worden bereikt door de elektrostimulatie kruislings onder de kin aan te bieden met een zo hoog mogelijke intensiteit, die voor iedere patiënt verschillend kan zijn. Het gaat dus om wat iemand maximaal aankan zonder dat het pijn gaat doen of niet meer prettig voelt. Omdat de tolerantie zo verschillend is voor iedere patiënt, moet deze drempel voor elke patiënt voorafgaand aan elke trainingssessie opnieuw worden bepaald. Uit ons onderzoek kwamen geen andere stimulatie parameters naar voren. Een studie van Bogaardt et al. 2016 geeft aan dat neuromusculaire elektrostimulatie (NMES) met een lage frequentie (30Hz) en een korte impuls (200μs) het beste resultaat geeft van co-contractie van de suprahyoidale spieren. Dit resultaat zullen wij meenemen in het protocol van een vervolg onderzoek.
Op basis van deze resultaten hebben wij nu een onderbouwd protocol ontwikkeld voor een interventieonderzoek naar het effect van NMES bij mensen met MS met slikproblemen.

Ernstige complicaties van slikproblemen voorkomen

Impact: Een effectieve behandeling van slikproblemen bij mensen met een ernstige vorm van MS is belangrijk, omdat dit ernstige complicaties kan voorkomen en leidt tot een verbeterde kwaliteit van leven. In vervolgonderzoek zal onderzocht moeten worden of elektrostimulatie ook daadwerkelijk effectief is. Een subsidieaanvraag voor dit interventieonderzoek is recent ingediend. In een gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep krijgen MS-patiënten met slikproblemen slikoefeningen en daarnaast door toevallige keuze of elektrostimulatie of nepstimulatie. De patiënt en de onderzoeker weten niet in welke groep de patiënt zit, alleen de behandelaar weet dat. De patiënt wordt gevraagd om in 20 minuten 36 keer krachtig te slikken tijdens (nep)stimulatie. De behandeling duurt 8 weken met 3 sessies per week.

Dit onderzoek is mogelijk dankzij een gift geoormerkt voor klinisch onderzoek.
Projectnummer: 16-948