Een verstoorde controle van ontsteking is de drijvende factor achter progressie van MS

Verstoringen in het immuunsysteem opsporen

Belang: Ons immuunsysteem zorgt ervoor dat ontstekingscellen schadelijke binnendringers aanvallen en opruimen. Het proces dat de ontstekingen zelf op zijn beurt onder controle houdt, wordt resolutie genoemd. Specifieke stoffen die dit proces sturen (zogenaamde lipiden) zorgen ervoor dat ontstekingscellen op tijd worden geïnactiveerd zodat aangedane weefsels zich kunnen herstellen. Een belangrijk kenmerk van MS zijn excessieve ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg. Dit suggereert dat het resolutie-proces niet optimaal functioneert. In dit project willen we mogelijke verstoringen in dit systeem in mensen met MS opsporen om zo nieuwe therapieën te kunnen ontwikkelen om dit resolutie-proces te herstellen/versterken en daarmee excessieve ontstekingen in de hersenen te voorkomen.

Welke eiwitten zijn afwezig in MS?

Methode: Met behulp van unieke apparatuur genaamd ‘liquid chromatography-tandem mass spectrometry’ hebben we in Boston (Harvard Institutes of Medicine) in kaart gebracht welke ontstekingsremmende lipiden aanwezig zijn in hersenvloeistof, maar vooral welke afwezig zijn bij mensen met MS. Daarnaast hebben we uitgezocht waar deze lipiden worden gemaakt en op welke cellen deze lipiden aangrijpen in de hersenen. Ten slotte hebben we getest of deze stoffen ziekteverschijnselen in een model voor MS kunnen remmen.

MS-patiënten missen ontstekingsremmende eiwitten

Resultaat: Onze veelbelovende resultaten laten een specifiek profiel van lipiden zien bij zowel gezonde mensen als mensen met MS. We vinden dat mensen met MS een aantal hersen-specifieke lipiden missen. Hiermee hebben we voor het eerst bewijs geleverd dat het resolutie proces verstoord is tijdens MS. Daarnaast hebben we een gebied in de hersenen kunnen aanwijzen dat zorgt voor de productie van deze lipiden en hebben we de bijbehorende verstoringen in dit gebied in MS in kaart gebracht. We hebben ook laten zien dat vooral de hersencellen die zorgen voor evenwicht in de hersenen (microglia) gevoelig zijn voor deze lipiden. Tenslotte hebben we in modellen voor MS aangetoond dat het toevoegen van deze lipiden de ziekteverschijnselen flink kunnen remmen.

Op een lichaamseigen manier ontstekingen remmen

Impact: Met de opgedane kennis in dit project willen we op een lichaamseigen manier de excessieve ontstekingen in de hersenen van mensen met MS te lijf gaan. Door een natuurlijk mechanisme te gebruiken verwachten we de bijwerkingen van de huidige therapieën te kunnen omzeilen.

Publicaties:

• Fiala M, Kooij G, Wagner K, Hammock B, Pellegrini M. Modulation of innate immunity of patients with Alzheimer’s disease by omega-3 fatty acids. FASEB J. 2017 Review.
• Laan LC, Williams AR, Stavenhagen K, Giera M, Kooij G, Vlasakov I, Kalay H, Kringel H, Nejsum P, Thamsborg SM, Wuhrer M, Dijkstra CD, Cummings RD, van Die I. The whipworm (Trichuris suis) secretes prostaglandin E2 to suppress proinflammatory properties in human dendritic cells. FASEB J. 2017

Projectnummer: 14-878