“Met een recent ontwikkelde techniek kunnen wij veranderingen in individuele cellen in hersenweefsel van mensen met MS vaststellen. Het ontstaan van nieuwe MS-laesies staat hierbij centraal. Deze kennis kan een aanknopingspunt zijn voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen.”
Prof.dr. Bart Eggen
Belang: Er zijn geen geneesmiddelen beschikbaar die het ontstaan van nieuwe MS-laesies kunnen voorkomen of effectief zijn bij progressieve MS. Er is dus een dringende behoefte aan het vinden van aanknopingspunten voor nieuwe medicijnen. Het doel van ons onderzoek is de veranderingen die optreden in het centrale zenuwstelsel voorafgaand aan de vorming van MS-laesies in kaart te brengen. Veranderingen in genexpressie wijzen op veranderingen in het functioneren van de hersencellen. Omdat het centrale zenuwstelsel veel verschillende soorten cellen bevat, zullen deze veranderingen in individuele cellen bepaald worden.
Methode: We hebben recent een methode ontwikkeld om celkernen op te zuiveren uit bevroren weefsel van hersendonoren. Daarnaast is er een innovatieve techniek ontwikkeld waarmee het nu mogelijk is om de genexpressie in cellen te bepalen met behoud van informatie over waar in het weefsel deze cel zich bevond. Voor ons onderzoek gebruiken we MS-hersenweefsel van de Nederlandse Hersenbank en de Edinburgh Brain and Tissue Bank.
Resultaat: Alle benodigde technieken zijn door deze pilot subsidie nu operationeel in onze onderzoeksgroep. Het verzamelen van alle onderzoeksgegevens is voltooid. We hebben eerst aangetoond dat veranderingen in genexpressie die optreden in cellen ook nauwkeuring bepaald kunnen worden in celkernen, en zelfs in celkernen verkregen uit bevroren hersenmateriaal. Verschillen in genexpressie in MS-hersenweefsel zijn, na vergelijking met niet-aangedaan, controle hersenweefsel, waargenomen en in kaart gebracht.
De methode om genexpressie in weefsel te bepalen is succesvol geïmplementeerd en de integratie van deze data met de data verkregen uit celkernen is lopend.
Impact: Door de verkregen gegevens met de nieuwste artificiële intelligentie en ‘machine learning’ methoden te analyseren, kunnen we op zoek naar de allereerste veranderingen in hersenweefsel van mensen met MS, om zo hopelijk beter te begrijpen waar nieuwe laesies ontstaan, en wat mogelijk nieuwe aanknopingspunten oplevert voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen voor de behandeling van MS.
Projectnummer: 18-1002
