Lokale veranderingen vaststellen
Methode: Met behulp van drie allernieuwste en aanvullende methoden hebben we verschillen tussen hersenweefsel van mensen met en zonder MS in kaart gebracht. We hebben gebruik gemaakt van ‘spatial transcriptomics’, een techniek die de activiteit van genen meet in combinatie met de plaats in het weefsel waar genen actief zijn. Op die manier kunnen lokale veranderingen in gen activiteit worden vastgesteld. We hebben ook bepaald welke eiwitten zich bevinden in MS-weefsel met behulp van ‘proteomics’. We hebben deze methode toegepast op weefsel waarvan de cellen zijn weggewassen om de eiwitten te achterhalen die mogelijke veranderingen in cellen aanbrengen, Tot slot, hebben we met een elektronenmicroscoop (EM) het weefsel heel gedetailleerd in kaart gebracht. Net als bij Google Earth, kan in deze foto’s van MS-weefsel sterk in- en uitgezoomd worden, waarbij we veranderingen in het uiterlijk en de inhoud van cellen, alsook hun omgeving, tot de 1 miljoenste millimeter kunnen waarnemen.
Geen lokale veranderingen
Resultaat: De mate van activiteit van genen in gezond-uitziend witte en grijze stof van mensen met MS blijkt lokaal niet te zijn veranderd. We vinden wel verschillen in de uitdrukking van genen in witte stof dat direct rondom een aangedaan gebied ligt. Dit kan duiden op uitbreiding van het aangedane gebied.
In gezond-uitziende grijze stof van mensen met MS zijn eiwitten die betrokken zijn bij het vormen van ‘netten’ die zenuwcellen omhullen in verhoogde mate aanwezig. Deze ‘netten’ zijn cruciaal voor het regelen van de communicatie tussen zenuwcellen. In gezond-uitziende witte stof van mensen met MS worden eiwitten gevonden die betrokken zijn bij de stijfheid van hersenweefsel. Een verandering in stijfheid kan mogelijk leiden tot veranderingen in het functioneren van cellen.
De voorlopige eerste analyses van de gedetailleerde kaarten laten zien dat de dikkere zenuwuitlopers in de witte en grijze stof van mensen met MS een dunnere isolatielaag hebben.