“Natuurlijk myelineherstel verloopt in de grijze stof van de hersenen beter dan in de witte stof. Wij vermoeden dat de samenstelling van het myeline invloed heeft op het functioneren van de fagocyten, de opruimcellen van het lichaam. We hebben onderzocht of fagocyten die grijze stof myeline hebben opgenomen de myeline-vormende cellen anders beïnvloeden dan fagocyten die witte stof myeline hebben opgenomen.”
Drs. Dennis Lentferink
Belang: Multiple sclerose (MS) is een chronisch ziekte van het centrale zenuwstelsel gekenmerkt door afbraak van de isolatielaag (myeline) rondom zenuwcellen. Huidige therapieën verminderen ziekteactiviteit in vroege stadia van MS, maar zijn niet in staat om neurologische achteruitgang tegen te gaan tijdens late stadia. Een onvermogen om myeline te herstellen wordt verondersteld hieraan ten grondslag te liggen. Voor de ontwikkeling van therapieën die het myelineherstel bevorderen is het noodzakelijk om de mechanismen die bijdragen aan natuurlijk voorkomende herstelprocessen beter te begrijpen.
Methode: Het is bekend dat bij mensen met MS het herstel van myeline efficiënter verloopt in de grijze hersenstof dan in de witte hersenstof. In dit project streven we ernaar om dit verschil in herstel te verklaren. We hebben ons hier gericht op fagocyten, het type afweercellen dat het meest voorkomt in hersengebieden aangetast door MS. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat deze fagocyten zowel schadelijk als beschermend kunnen zijn voor het myelineherstel. In hoeverre verschillen in de samenstelling van myeline in grijze en witte stof de herstel-bevorderende eigenschappen van deze fagocyten beïnvloed is nog onbekend. Om het effect van myeline uit de grijze en witte stof op het functioneren van cellen te bestuderen hebben we gebruik gemaakt van diverse celkweekmodellen die het ziekte- en herstelproces van MS nabootsen. Daarnaast hebben we de samenstelling van grijze en witte stof myeline vergeleken.
Resultaat: Onze resultaten tonen aan dat fagocyten en cellen die myeline maken verschillend reageren wanneer ze worden blootgesteld aan myeline uit respectievelijk de witte stof en grijze stof. Wanneer fagocyten myeline uit de witte stof opnemen, gaan parameters die indicatief zijn voor het herstel van myeline omlaag. Daarnaast hebben we aangetoond dat de samenstelling van myeline uit de witte stof verschilt van myeline uit de grijze stof. Of deze verschillen in samenstellingen inderdaad verantwoordelijk zijn voor het verschil in myeline herstel in grijze en witte stof moet nog nader onderzocht worden.
Impact: Dit onderzoek geeft inzicht in de mechanismen die betrokken zijn bij het natuurlijk herstel van myeline. Dit biedt aanknopingspunten voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor MS.
Projectnummer: 17-970
