“Mensen met MS hebben andere bacteriën in hun darmen dan mensen zonder MS. Wij willen daarom weten of transplantatie van poep van gezonde mensen naar mensen met MS helpt als behandeling voor MS. We gaan eerst bij 10 mensen kijken of dit veilig kan. Als dat zo is, willen we het verder uitzoeken.”
Dr. Bob van Oosten
Belang: In de darmen leven veel verschillende bacteriën en andere micro-organismen, samen ook wel darmmicrobiota genoemd. Gezonde mensen hebben een evenwichtige samenstelling van hun darmmicrobiota. Hierdoor krijgen schadelijke bacteriën geen kans om zich te vestigen en vermenigvuldigen. Bij verschillende darmziekten en ook andere aandoeningen zien we echter een verstoorde darmmicrobiota. Een poeptransplantatie blijkt de darmmicrobiota van mensen met een darmziekte te kunnen herstellen. Ook veel mensen met MS hebben een verstoorde darmmicrobiota. In het buitenland is een studie gedaan in een model voor MS. Een darmmicrobiota die lijkt op die van mensen met MS bleek samen te gaan met een ernstiger ziekteverloop. Terwijl een ‘gezonde’ darmmicrobiota zorgt voor een mildere ziekte. Wij vragen ons daarom af wat er gebeurt als je de darmmicrobiota van mensen met MS vervangt door die van een gezonde persoon.
Methode: In Nederland is er sinds 2015 een zogenaamde poepbank, de Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB). Dit is een samenwerking van de universitair medische centra in Leiden, Rotterdam, Wageningen en Amsterdam. Deze bank heeft al ruim 150 poeptransplantaties uitgevoerd voor uiteenlopende aandoeningen. Hoe het mechanisme bij poeptransplantatie precies werkt, is nog niet bekend. Wel weten we dat ongeveer 70% van het immuunsysteem in het spijsverteringskanaal ligt. Er zijn aanwijzingen dat een verstoorde darmmicrobiota, die veel mensen met MS hebben, het immuunsysteem ontregelt en dat dit dus mogelijk kan verbeteren als de darmmicrobiota wordt hersteld.
In het huidige onderzoek krijgen tien mensen met MS twee poeptransplantaties. De deelnemers krijgen voor en zes maanden na de behandeling een aantal testen: MRI-scans en onderzoek van bloed en ontlasting. Voorafgaand aan de poeptransplantatie krijgen deelnemers een antibioticakuur en worden de darmen leeggemaakt met een sterk laxeermiddel. Daarna krijgen ze twee poeptransplantaties, twee weken na elkaar.
Verwacht resultaat: Er wordt in eerste instantie gekeken naar de veiligheid van de behandeling. De onderzoekers hopen ook te zien dat er een gunstig effect op het immuunsysteem is. Als de behandeling goed verdragen wordt en er een gunstig effect op het immuunsysteem wordt gevonden, hoopt het team deze behandeling op grotere schaal te gaan onderzoeken.
Impact: Op dit moment wordt een poeptransplantatie alleen als behandeling gegeven bij een specifieke infectieziekte van de dikke darm. Deze darmziekte kan ontstaan als patiënten antibiotica hebben gebruikt. De poeptransplantatie is voor deze patiënten een zeer effectieve en veilige behandeling. Voor MS is er nog geen wetenschappelijk bewijs dat poeptransplantatie effect heeft. Van enkele patiënten zijn er berichten dat zij na een poeptransplantatie jarenlang stabiel bleven en zelfs verbeterden. Deze berichten zijn erg summier, roepen vooral veel vragen op en gelden niet als wetenschappelijk bewijs. Er zijn ook risico’s van een poeptransplantatie. Heel soms krijgen mensen koorts na een poeptransplantatie. In de Verenigde Staten werden twee patiënten erg ziek na een poeptransplantatie, van wie er één overleed. De poep bleek een gevaarlijke bacterie te bevatten. In ons onderzoek nemen we daarom strenge maatregelen om dit soort complicaties te voorkomen.
Projectnummer: 19-1045
