“Om de oorzaak van MS te achterhalen, is het belangrijk te weten wat T cellen bij mensen met MS herkennen in het centrale zenuwstelsel en welke functies deze afweercellen hier precies uitvoeren.”
Dr. Georges Verjans
Belang: T-cellen (een specifiek type afweercel) staan centraal in onze modellen over hoe schade bij MS wordt veroorzaakt. Echter, wij weten nog steeds niet welke schadelijke eigenschappen (functies) zij hebben, welk eiwit ze herkennen (specificiteit: bijvoorbeeld een herseneiwit of een viruseiwit) en waar dan ze precies in hersenweefsel van MS patiënten zitten (locatie). Uit ons voorwerk en dankzij nieuwe technologische ontwikkelingen zijn we nu in staat om direct vanuit hersenweefsel iedere T-cel apart te analyseren (functie & specificiteit) en vervolgens waar ze in het hersenweefsel zitten (locatie). In onze ogen, Georges Verjans (www.herpeslab.nl; afd Viroscience, Erasmus MC) en Rogier Hintzen† (ErasMS; afd Neurology, Erasmus MC) is dit een cruciale stap om de rol van T-cellen bij MS te achterhalen.
Methode: T-cellen worden met behulp van flow cytometrie geïsoleerd uit klinisch materiaal (d.w.z. bloed, hersenvocht, en gezond & aangedaan hersenweefsel van overleden MS patiënten; verkregen i.s.m. de Nederlandse Hersenbank). Wij gaan per T-cel onderzoeken: (1) welke genen op moment van isolatie actief zijn (transcriptoom) en (2) welke T-cel receptor (TCR; vingerafdruk van de T-cel) ze gebruiken. Hiermee kan – na bioinformatische analyse – zowel de eigenschap van elke afzonderlijke T-cel (functie) als wat zij herkennen (specificiteit) bepaald worden. Wij hebben met Amerikaanse wetenschappers een systeem opgezet waarmee de T-cel specificiteit tegen zowel alle eiwitten van de mens als van alle, bekende virussen bepaald kan worden. Daaropvolgend wordt op grond van de TCR, de locatie van de desbetreffende T-cel in het originele hersenweefsel bepaald met behulp van geavanceerde histologie.
Verwacht resultaat:We verwachten binnen dezelfde persoon met MS in verschillende delen van de hersenen bepaalde T-cel klonen, dat wil zeggen T-cellen die dezelfde TCR hebben, vaker aan te tonen. De kans dat zoiets bij toeval waar te nemen is, verwaarloosbaar klein, en zal betekenen dat deze T-cel klonen een oorzakelijke rol spelen in het ziekteproces. Van deze specifieke T-cel klonen zullen wij zowel de functie, specificiteit en locatie bepalen.
Impact: Om de oorzaak van MS te achterhalen, is het belangrijk te weten wat T-cellen in de hersenen van mensen met MS herkennen, welke functies ze hebben en waar ze in de hersenen zitten. Op deze wijze zal een veel gerichtere therapie ontwikkeld kunnen worden.
Projectnummer: 17-995
