“Wanneer B-cellen heel vroeg in de ziekte vermenigvuldigen, laat dit zien dat deze afweercellen mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van MS. Inzichten van dit onderzoek kunnen leiden tot een behandeling op maat.”
Dr. Karim Kreft
B-cellen zijn afweercellen die antistoffen produceren. Bij een deel van de mensen met MS zien we dat deze cellen snel gaan vermenigvuldigen1 in het hersenvocht. Wanneer deze deling van cellen precies plaatsvindt is onbekend. We weten ook niet of het samenhangt met het ontstaan van MS of misschien een reactie is op weefselschade. Daarnaast is onduidelijk in hoeveel MS-patiënten dit optreedt en of bij alle mensen met MS dezelfde groep B-cellen actief wordt. Als we overeenkomsten vinden bij verschillende personen met MS, kan dit duiden dat deze delende afweercellen een oorzaak van MS vormen.
1Afweercellen worden actief en gaan vermenigvuldigen wanneer zij ‘gevaar’ zien. Normaal richten de afweercellen zich tegen indringers van buiten zoals bacteriën. Bij immuunziekten, zoals MS, is het afweersysteem uit balans, de afweercellen richten zich niet alleen op schadelijke indringers maar ook op het eigen lichaam. Afweercellen worden actief en gaan vermenigvuldigen wanneer zij ‘gevaar’ zien. Normaal richten de afweercellen zich tegen indringers van buiten zoals bacteriën. Bij immuunziekten, zoals MS, is het afweersysteem uit balans, de afweercellen richten zich niet alleen op schadelijke indringers maar ook op het eigen lichaam.
Wij gaan B-cellen verzamelen uit het hersenvocht van mensen met MS die of kort of langer de diagnose hebben. Vervolgens wordt op zeer nauwkeurige wijze het erfelijk materiaal in deze cellen bepaald. Uit deze bepaling valt op te maken of en welke B-cellen snel gedeeld hebben. Door kleine veranderingen tussen B-cellen van verschillende patiënten te vergelijken, kan worden gekeken of er een bepaalde oorzaak is die leidt tot deze vermenigvuldiging.
We verwachten dat patiënten kort na het ontstaan van de eerste klachten van MS vaker snel delende cellen hebben dan later in het ziektebeeld. Daarnaast denken wij dat er overeenkomsten tussen patiënten zijn in erfelijk materiaal van deze B-cellen.
Meer kennis over de rol van B-cellen in de ziekte MS is belangrijk. Wanneer vermenigvuldiging van B cellen inderdaad heel vroeg in de ziekte plaatsvindt, laat dit zien dat deze afweercellen mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van MS. Daarnaast kunnen de inzichten van het onderzoek gebruikt worden voor een behandeling op maat, omdat we beter kunnen voorspellen welke patiënten baat zullen hebben bij de beschikbare therapieën gericht op B-cellen.
Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door de Gemmy & Mibeth Tichelaar Foundation
Dit project is mede opgezet door prof.dr. Rogier Hintzen, oprichter en hoofd van ErasMS MS Centrum Rotterdam. Op 15 mei 2019 overleed Rogier aan de gevolgen van een ernstige ziekte. Rogier stond nationaal en internationaal bekend om zijn grote bevlogenheid en expertise op het gebied van MS. Het onderzoek wordt voortgezet in zijn geest door het ErasMS team en Rogiers opvolger dr. Joost Smolders.
