Een farmacokinetisch model van ocrelizumab

Herstel van B-cellen meten

Belang: Ocrelizumab is een effectieve behandeling voor MS en wordt één keer per 24 weken door een infuus gegeven. Ocrelizumab verlaagt een specifieke groep immuuncellen; de B-cellen. De B-cellen herstellen gemiddeld weer na 72 weken. Echter, bij sommige patiënten herstellen de B-cellen al na 25 weken maar bij anderen pas na 175 weken (>3 jaar). Dat iedereen dus dezelfde behandeling krijgt is onlogisch. 

Het is logisch om de tijd tussen behandelingen aan te passen op basis van hoe snel de B-cellen bij een individuele patiënt herstellen. Zo kan worden voorkomen dat een deel van de patiënten vaker dan noodzakelijk een nieuw infuus krijgt, met een hoger risico op ongewenste bijwerkingen. Het MS Centrum Amsterdam start daarom een nationale studie om de effectiviteit van ocrelizumab te onderzoeken bij een toediening die is aangepast het herstel van de B-cellen (BLOOMS studie). Echter, om het herstel van de B-cellen te bepalen moeten patiënten steeds bloed laten prikken. Er is mogelijk een andere manier om te voorspellen wanneer de B-cellen terugkomen, namelijk het meten van de hoeveelheid ocrelizumab in het bloed. 

De mate van afbraak van ocrelizumab in het lichaam hangt af van verschillende patiënt karakteristieken, zoals geslacht en gewicht. Door ocrelizumab metingen in het bloed te combineren met gegevens over de patiënt kan er een model worden gebouwd, wat de afbraak van ocrelizumab in het lichaam van een individuele patiënt voorspelt. Zo kan voorspeld worden na hoeveel maanden het medicijn te laag wordt en de patiënt een nieuw infuus nodig heeft.

Voorspellend model bouwen

Methode: De waarde van ocrelizumab in het bloed zal worden gemeten in 500 opgeslagen bloed samples van met ocrelizumab behandelde MS-patiënten van het MS Centrum Amsterdam. Deze data in combinatie met de patiënt factoren worden gebruikt om een voorspellend model te bouwen.

Persoonlijk advies MS-medicatie

Tot nu toe bereikte resultaat: Het is gebleken dat de hoeveelheid ocrelizumab in het bloed sterk geassocieerd is met het aantal B-cellen in het bloed. Bij een klein deel van de mensen waren tijdelijk antistoffen tegen ocrelizumab in het bloed aanwezig. De antistoffen namen later weer af en leken geen ziekteactiviteit te geven. De werking van ocrelizumab kan dus gemeten worden door het aantal B-cellen in het bloed te meten, maar ook door het meten van de ocrelizumab concentratie en antistoffen. De onderzoekers hebben bepaald bij welke concentratie ocrelizumab in het bloed de B-cellen beginnen terug te komen (repopulatie). De hoeveelheid van het MS-middel ocrelizumab in het bloed lijkt bij te kunnen dragen aan een gepersonaliseerde behandeling met ocrelizumab. Dit zal verder onderzocht worden. 

Minder vaak naar het ziekenhuis

Impact: Indien het lukt een betrouwbaar model te ontwikkelen, resulteert dit in minder belasting voor de patiënt, minder medicatie en minder ziekenhuisopnames.

Lees hier ook het nieuwsartikel zoals gepubliceerd door het MS Centrum Amsterdam

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door een geoormerkte gift. 
Projectnummer: 21-1135