“Het doel van dit onderzoek is uit te zoeken of symptomen, aanvallen en achteruitgang bij MS gemeten of zelfs voorspeld kunnen worden met de smartphone. Wij testen twee speciaal ontworpen apps: Neurokeys, een intelligent toetsenbord en MS sherpa, waarmee cognitie-, loop- en oogbewegingstesten gedaan worden. Daarnaast meet een Fitbit het slaappatroon en de lichamelijke activiteit.”
Prof.dr. Joep Killestein
Belang: In de meeste gevallen vertoont MS een grillig verloop. Daarnaast heeft de arts vaak geen zicht op de actuele status van de patiënt. Dit maakt het moeilijk om de juiste behandeling te selecteren. Ook is het voor artsen haast onmogelijk om een mogelijke terugval te voorspellen. En dat maakt het voor patiënten weer lastig om op tijd de juiste maatregelen kunnen nemen. De meeste MS-patiënten ervaren vermoeidheidsproblemen als één van de grootste symptomen van hun aandoening. Op dit moment is er echter geen goede manier om vermoeidheid te meten. Vragenlijsten worden vaak als vervelend ervaren, zijn subjectief en kosten veel tijd om in te vullen. Daarnaast is het met vragenlijsten niet goed mogelijk om veranderingen gedurende de dag te meten, of van dag tot dag. Ook zijn de bestaande klinische testen niet bruikbaar om deze dagelijkse wisselingen te monitoren.
Methode: Dit onderzoek richt zich op het vinden van objectieve meetinstrumenten voor vermoeidheid, cognitie, en het voorspellen van het optreden van terugvallen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van ingebouwde sensoren in smartphones. Arts-onderzoeker Ka-Hoo Lam werkt aan dit project. De sensoren van de smartphone worden gebruikt om loopafstanden en oogbeweging te meten (MS sherpa), ook kunnen cognitietesten afgenomen worden. En met het Neurokeys toetsenbord worden toetsaanslagen gemeten waaruit informatie over het typgedrag, zoals de typsnelheid, verzameld en geanalyseerd kunnen worden.
Resultaat: Dit onderzoek zal aantonen of bovengenoemde meetinstrumenten kunnen worden ingezet om vermoeidheid, cognitie, ziekteactiviteit en ziekteprogressie betrouwbaar te meten of zelfs te voorspellen. Dit onderzoek is enige tijd geleden gestart. Inmiddels zijn met deze apps ongeveer 100 mensen met MS gedurende een jaar lang gevolgd. Ook zijn er gedurende drie maanden metingen gedaan bij gezonde mensen zonder MS.
De eerste resultaten laten zien dat er verschillen zijn in het typegedrag van mensen met en zonder MS. Daarnaast komen grotere vertragingen in de toetsaanslagen overeen met een slechtere armfunctie, cognitie en ziekte ernst. Verder laat het onderzoek zien dat het mogelijk is om continue gegevens te verzamelen en met geavanceerde analyse veranderingen in de tijd te detecteren. De verwachting is dat zo vroegtijdig veranderingen in het ziekteproces gevonden kunnen worden. Ook wordt uit het onderzoek duidelijk dat er potentie zit in het vroegtijdig detecteren van verandering of aanval, door met behulp van deze apps specifieke gegevens te verzamelen en analyseren.
Impact: Er bestaat nog geen objectieve manier om bij mensen met MS de mate van vermoeidheid te meten en een nieuwe aanval te voorspellen. Betrouwbare meetinstrumenten, zoals deze apps, bieden de patiënt en zijn behandelaar inzicht in de individuele status. Daarnaast genereren de apps grote hoeveelheden anonieme data, die kunnen worden ingezet voor onderzoek.
Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door Stichting LSH-TKI, MS Research en Biogen.
Projectnummer: 16-946
