Wat is het patroon van gen-activiteit in MS-weefsel met beschadigd of hersteld myeline?

Afbraak en herstel van myeline

Belang: In het centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) van mensen met MS wordt myeline afgebroken door de eigen cellen van het lichaam. Het proces van de afbraak van myeline wordt demyelinisatie genoemd. Myeline is een vettige stof om de uitlopers van hersencellen heen, die de werking van zenuwcellen bevordert. Demyelinisatie belemmert de communicatie tussen hersencellen en leidt tot verlies van zenuwuitlopers en zenuwcellen. Oligodendrocyten, de cellen die myeline aanmaken, proberen beschadigd myeline te vervangen, een proces dat remyelinisatie heet. Echter, remyelinisatie in mensen met MS is niet altijd volledig of soms zelfs afwezig. Waarom de remyelinisatie niet altijd succesvol gebeurt, is niet bekend.

Waar komen welke genen tot expressie in hersenweefsel?

Methode: In deze studie maken we gebruik van experimentele modellen waarin de- en remyelinisatie processen worden nagebootst. Op verschillende tijdspunten tijdens deze processen wordt gemeten of er veranderingen zijn in de mate waarin genen tot uitdrukking komen. Dit wordt gedaan door middel van spatial transcriptomics. Dit is een innovatieve, doch prijzige techniek waarmee de mate waarin genen tot uitdrukking komen kan worden gemeten, in combinatie met positionele informatie. Met deze aanpak kunnen we dus achterhalen waar in het hersenweefsel welke genen tot uitdrukking komen. In dit project gaan we op zoek naar de veranderingen die in het weefsel optreden tijdens zowel demyelinisatie als remyelinisatie.

Myeline herstel in goede banen leiden

Verwacht resultaat: Met dit onderzoek verwachten we factoren in verschillende celtypes te vinden die het herstel van myeline in goede banen leiden.

Inzicht in oorzaak van het mislukken van myelineherstel bij MS

Impact: Bij mensen met MS verloopt het proces van myelineherstel niet goed (genoeg). Als we begrijpen welke veranderingen plaatsvinden in hersengebieden met beschadigd en hersteld myeline, kan dit ons inzicht geven in de oorzaak van het (partieel) mislukken van remyelinisatie. Dit zou kunnen bijdragen aan nieuwe aanknopingspunten om te zorgen dat herstel van beschadigd myeline wel succesvol plaatsvindt.

De subsidie voor het onderzoek van Marion is mogelijk gemaakt door het Fund Girn, een fonds dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Stichting MS Research selecteerde de onderzoeksprojecten en draagt zorg voor de monitoring van de voortgang en resultaten.
Projectnummer: 21-1130