“Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven. Cognitieve gedragstherapie kan MS-gerelateerde vermoeidheid verminderen, maar het effect van deze behandeling is niet blijvend. In dit vervolgonderzoek gaan wij behandeling omzetten naar behandelsessies via internet en meten wij het effect op korte en lange termijn.”
Prof.dr. Vincent de Groot
Belang: ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van VUmc bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat van de onderzochte behandelingen alleen cognitieve gedragstherapie (CGT) bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert.
Methode: dit vervolg onderzoek richt zich op het verfijnen van de CGT behandeling bij MS-gerelateerde vermoeidheid. Wij onderzoeken of de gebruikelijke CGT (12 individuele therapiesessies in een korte periode van 5 maanden) vereenvoudigd kan worden door gebruik te maken van internet-ondersteuning, terwijl er niet wordt ingeboet aan behandeleffectiviteit. Ook wordt nagegaan of enkele extra internet-ondersteunde therapiesessies na afloop het behandeleffect op lange termijn kan verbeteren.
De onderzoeksvragen luiden:
1) Leidt internet-ondersteunde CGT in vergelijking tot het eerder gebruikte CGT behandelprotocol tot een even effectieve behandeling van MS-gerelateerde vermoeidheid?
2) Zijn we in staat om met aanvullende internet-ondersteunde CGT boostersessies de behandeleffecten op MS-gerelateerde vermoeidheid op de lange termijn te handhaven?
Deze zogenoemde gerandomiseerde klinische non-inferioriteit studie zal worden uitgevoerd bij 166 mensen met ernstige MS-gerelateerde vermoeidheid binnen verschillende revalidatiecentra in Nederland. De deelnemers worden een jaar lang gevolgd, en krijgen 4 metingen (bij start van het onderzoek, aan het eind van de behandelperiode, na 26 weken, en na 1 jaar). De veranderingen in vermoeidheid worden gemeten met de Checklist Individuele Spankracht (CIS20r) vermoeidheidsvragenlijst.
Resultaat: er is veel energie gestoken in het in het betrekken en enthousiasmeren van behandelaars in de diverse revalidatiecentra. Dit werpt nu zijn vruchten af. Inmiddels zijn verdeeld over 15 deelnemende centra bijna alle 166 deelnemers gestart met de behandeling. Eind 2022 vinden de laatste booster-behandelingen plaats en zijn de eerste onderzoeksresultaten bekend.
We verwachten dat we met de boostersessies de gunstige effecten van de behandeling ook op langere termijn kunnen vasthouden. Daarnaast laten de resultaten zien of e-health behandeling van vermoeidheid net zo effectief is als face-to-face behandeling. In dat geval zou het de behandeling van vermoeidheid makkelijker toegankelijker kunnen maken voor mensen met MS, voor wie de reguliere behandeling te belastend of tijdrovend is. Zeker nu e-health vanuit noodzaak steeds meer wordt toegepast in deze tijden van de Corona pandemie, is het van belang te weten of het een gelijkwaardig alternatief is voor face-to-face behandeling.
Impact: chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven van mensen met MS. Er is een grote behoefte aan een effectieve behandeling om MS-gerelateerde vermoeidheid op de lange termijn te verbeteren. Voor het onderzoek zijn inmiddels door het hele land al 37 psychologen geschoold in de CGT voor MS-gerelateerde vermoeidheid. De revalidatiecentra die deelnemen aan het onderzoek ervaren de meerwaarde van de behandeling. Hierdoor wordt cognitieve gedragstherapie nu al steeds meer in de reguliere patiëntenzorg toegepast.
