“Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven. Cognitieve gedragstherapie kan MS-gerelateerde vermoeidheid verminderen, maar het effect van deze behandeling is niet blijvend. In dit vervolgonderzoek gaan wij behandeling omzetten naar behandelsessies via internet en meten wij het effect op korte en lange termijn.”
Prof.dr. Vincent de Groot
Belang: Ruim 80% van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. De afdeling revalidatiegeneeskunde van Amsterdam UMC bestudeerde in nauwe samenwerking met acht andere Nederlandse instellingen het effect van drie verschillende behandelingen tegen vermoeidheid: conditietraining, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie. Het blijkt dat van de onderzochte behandelingen alleen cognitieve gedragstherapie (CGT) bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk vermindert.
Methode: Dit vervolg onderzoek richtte zich op het verfijnen van de CGT behandeling bij MS-gerelateerde vermoeidheid. Wij onderzochten of de gebruikelijke CGT (12 individuele therapiesessies in een korte periode van 5 maanden) vereenvoudigd kon worden door gebruik te maken van internet-ondersteuning, zonder verlies van behandeleffectiviteit. Ook werd nagegaan of enkele extra internet-ondersteunde therapiesessies na afloop het behandeleffect op lange termijn konden verbeteren.
De onderzoeksvragen luidden:
1) Leidde internet-ondersteunde CGT in vergelijking tot het eerder gebruikte CGT behandelprotocol tot een even effectieve behandeling van MS-gerelateerde vermoeidheid?
2) Waren we in staat om met aanvullende internet-ondersteunde CGT boostersessies de behandeleffecten op MS-gerelateerde vermoeidheid op de lange termijn te handhaven?
Deze zogenoemde gerandomiseerde klinische non-inferioriteit studie werd uitgevoerd bij 166 mensen met ernstige MS-gerelateerde vermoeidheid binnen verschillende revalidatiecentra in Nederland. De deelnemers werden een jaar lang gevolgd, en kregen 4 metingen (bij start van het onderzoek, aan het eind van de behandelperiode, na 26 weken, en na 1 jaar). De veranderingen in vermoeidheid werden gemeten met de Checklist Individuele Spankracht (CIS20r) vermoeidheidsvragenlijst.
Resultaat: Er is veel energie gestoken in het in het betrekken en enthousiasmeren van behandelaars in de diverse revalidatiecentra. Er werden 37 psychologen geschoold in de behandeling verdeeld over 15 deelnemende behandelcentra. Inmiddels zijn alle 166 deelnemers behandeld en zijn ook de laatste metingen afgerond.
Uit de analyse van de resultaten blijkt dat de internet-ondersteunde CGT (MS Fit) een gelijkwaardig alternatief is voor face-to-face CGT. Het bespaarde 3 uur behandeltijd door de psycholoog en had als voordeel dat patiënten de behandeling grotendeels vanuit huis en in hun eigen tijd kunnen volgen. We vonden ook dat deelnemers het meest profiteerden van de CGT als ze de behandelvorm (face-to-face of e-health) kregen die ze graag wilden.
We verwachten dat we met de boostersessies de gunstige effecten van de behandeling ook op langere termijn kunnen vasthouden. Naar verwachting zijn de resultaten over het effect van de boostersessies op de lange termijn effecten van de CGT in 2023 bekend.
Impact: Chronische vermoeidheid heeft grote negatieve gevolgen voor het dagelijks leven van mensen met MS. Er is een grote behoefte aan een effectieve behandeling om MS-gerelateerde vermoeidheid op de lange termijn te verbeteren. Voor het onderzoek zijn inmiddels door het hele land 37 psychologen geschoold in de CGT voor MS-gerelateerde vermoeidheid. De revalidatiecentra die deelnamen aan het onderzoek ervaarden de meerwaarde van de behandeling. Hierdoor wordt cognitieve gedragstherapie nu al steeds meer in de reguliere patiëntenzorg toegepast.
Projectnummer: 16-937
Projectnummer: 16-937
