“Microglia cellen, de afweercellen van het brein, zijn belangrijk bij de ontwikkeling van MS. Er is echter nog veel onduidelijkheid over de exacte bijdrage van microglia aan het ziekteproces. Ons onderzoek richt zich op het bestuderen van individuele microglia cellen om zo aanknopingspunten te vinden voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.”
Dr. Susanne Kooistra
Belang: Microglia, de lokale afweercellen van het centrale zenuwstelsel, spelen een belangrijk rol bij het ontstaan en de progressie van MS. De exacte bijdrage aan het ziekteproces is echter nog niet duidelijk. Pas wanneer dit duidelijk is, kan een medicijn worden ontwikkeld dat zich richt op deze cellen.
Methode: Afhankelijk van de plek in de hersenen en in welk type laesie, zien we een grote variatie in microglia en hun functie. De afweercellen zijn als kameleons. Ze kunnen bijdragen aan de ziekte of de hersenen juist beschermen. Een combinatie van schadelijke en beschermende functies is ook mogelijk. Welke van deze opties het is, wordt door gen-activiteit bepaald. Gen-activiteit kan bepaald worden door de hoeveelheid RNA die door cellen gemaakt wordt te meten. In het verleden was het alleen mogelijk om groepen cellen te analyseren, maar ons onderzoek maakt gebruik van een innovatieve techniek waarmee we per individuele microglia kunnen bepalen welke genen ‘aan’ en ‘uit’ staan.
Resultaat: Uit onze analyses blijkt dat er duidelijke verschillen zijn tussen grijze en witte stof microglia, waarbij we aanwijzingen hebben dat witte stof microglia meer gevoelig voor stress zouden kunnen zijn. Daarnaast vinden we specifieke microglia-subtypen in de aanwezigheid van MS-laesies. Deze subtypen worden gekarakteriseerd door de aanwezigheid van specifieke RNAs en produceren moleculen die betrokken zijn bij ontstekingsprocessen en de productie van vetten. Beide processen spelen een belangrijke rol in MS, waarbij ontstekingsreacties laesies veroorzaken en de vettige myeline die de uitlopers van zenuwen omhult, beschadigd wordt.
Impact: Inzicht in de verschillende functies van microglia kunnen mogelijke aanknopingspunten bieden voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Medicijnen die gericht zijn op het veranderen van microglia activiteit, zodat microglia gestimuleerd worden om bij te dragen aan myeline herstel.
