“Het beloop van MS is verschillend tussen patiënten. Wij onderzoeken in meer dan 250 hersenen van MS–patiënten die zij na overlijden doneerden aan de Nederlandse Hersenbank hoe zenuwschade samenhangt met MS–ontstekingen en het ziektebeloop.”
Prof.dr. Inge Huitinga
Belang: MS wordt veroorzaakt door ontstekingscellen die myeline, de beschermingslaag rondom zenuwuitlopers, in de hersenen en het ruggenmerg afbreken. De heersende opvatting was lange tijd dat in de eerste fase van MS deze ontstekingsactiviteit zorgt voor de neurologische symptomen van de ziekte. In de tweede progressieve fase van MS dacht men dat er minder ontstekingsactiviteit was en dat symptomen met name veroorzaakt worden door schade aan de zenuwuitlopers.
Wij hebben hersenweefsel van mensen met MS, gedoneerd aan de Nederlandse Hersenbank voor MS (NHB-MS) onderzocht. Hieruit is gebleken dat ook op het moment van overlijden er nog steeds ontstekingsactiviteit aanwezig is in de hersenen. Zo hebben we o.a. aangetoond dat er actieve MS-ontstekingen en afweercellen in het hersenweefsel aanwezig zijn. Hierdoor rijst de vraag: in hoeverre worden de symptomen van progressieve MS veroorzaakt door ontstekingsactiviteit en in hoeverre door schade aan de zenuwuitlopers?
Methode: Met dit onderzoek brengen we de schade aan zenuwcellen en zenuwuitlopers in het hersenweefsel in kaart. Eerder hebben we al de activiteit en aantallen MS-ontstekingen in het hersenweefsel van overleden donoren met MS in kaart gebracht. We gaan de schade aan de zenuwuitlopers aan de hand van biomarkers in het hersenvocht van deze hersendonoren met MS bestuderen. We hebben gevonden dat een stof genaamd neurofilament-light een biomarker kan zijn. Deze stof komt in het hersenvocht terecht wanneer er zenuwcellen kapot gaan. In hersenweefsels gedoneerd aan de Nederlandse Hersenbank voor MS, meten we hoeveel van dit neurofilament-light in het hersenvocht zit, hoeveel zenuwschade er is, hoeveel MS-ontstekingen er zijn, en bekijken we hoe het ziektebeloop bij de donor was. Op die manier kunnen we leren hoe dit allemaal samenhangt en kan deze biomarker gebruikt worden om voorspellingen te doen bij mensen die nu leven met MS.
Verwacht resultaat: Wij hebben gevonden dat donoren met MS met hoge neurofilament waardes een korter, en dus ernstiger, ziektebeloop hadden. Daarnaast hadden donoren met MS met hoge neurofilament waardes ook meer actieve MS-ontstekingen en meer axonale schade buiten de ontstekingen om.
Impact: Wanneer deze processen beter gemeten kunnen worden, kan het ziektebeloop van MS beter voorspeld worden. Daarnaast zorgt dit onderzoek voor meer kennis over de collectie weefsel van NHB-MS, waardoor onderzoekers wereldwijd hier nog beter onderzoek mee kunnen doen.
Projectnummer: 19-1079
