Wat zijn de behandelmogelijkheden na de diagnose MS?

Er zijn verschillende medicijnen en therapieën die de ziekteactiviteit van MS kunnen onderdrukken. Symptomen verminderen dan of blijven soms zelfs (tijdelijk) helemaal weg. Helaas is er nog niet voor alle vormen van MS een behandeling die de ziekteactiviteit kan remmen. Naast ziekte-onderdrukkende medicijnen zijn er namelijk diverse behandelingen die de verschillende klachten van MS kunnen verlichten. MS is een complexe ziekte die meestal op diverse lichaamsfuncties van invloed is. Daarom is het belangrijk dat behandelaars van de diverse disciplines met elkaar samenwerken, de zogenaamde multidisciplinaire behandeling.

Informatie over de diverse behandelingen op onze website is van algemene aard. Alleen een arts of zorgverlener kan bepalen welke medicijnen en/of therapieën voor iemand met MS geschikt kunnen zijn. Voor individuele en persoonlijke adviezen over behandeling kunnen mensen het beste contact opnemen met hun behandelend arts.

De meest effectieve behandeling vaststellen kan pas na een juiste diagnose. Naast de diagnose van MS, is het belangrijk om de individuele klachten veroorzaakt door MS in kaart te brengen. In Nederland zijn drie academische MS-centra en diverse regionale ziekenhuizen waar MS een van de speerpunten is. Binnen MS-Expertise Centrum Nieuw Unicum is gespecialiseerde multidisciplinaire kennis aanwezig over behandelingen van de gevolgen van de ziekte, in het bijzonder van progressieve MS.

Is MS te genezen?

MS is een ziekte die op dit moment nog niet genezen kan worden. Wel zijn er ziekte-onderdrukkende medicijnen die zowel het aantal als de ernst van de ontstekingen in het centrale zenuwstelsel kunnen onderdrukken. Deze MS-medicijnen beïnvloeden de werking van het afweersysteem en verminderen de symptomen. Bij sommige mensen blijven symptomen (tijdelijk) zelfs helemaal weg, hierdoor kan het lijken alsof de ziekte genezen is.

Is MS te behandelen?

Er zijn meer dan een dozijn behandelingen die MS onderdrukken. Deze ziekte-onderdrukkende medicijnen beïnvloeden het afweersysteem. Hierdoor nemen de ontstekingen in de hersenen af. Beschikbare MS-medicijnen zijn met name effectief voor mensen met RRMS. De middelen kunnen het aantal en de ernst van de schubs (aanvallen van symptomen) verminderen en mogelijk de achteruitgang vertragen. Voor bepaalde vormen van progressieve MS zijn er twee medicijnen beschikbaar. Er wordt hard gewerkt aan verschillende nieuwe medicijnen en behandelingen.

Helaas zijn er vormen van MS waarvoor (nog) geen ziekte-onderdrukkende behandeling beschikbaar is. Bij mensen met gevorderde progressieve MS en sommige mensen met een zeer agressieve vorm van RRMS, lukt het niet (meer) om de geleidelijke achteruitgang te onderdrukken. Wel zijn er voor alle vormen van MS behandelingen en therapieën die de klachten van MS kunnen verminderen.

Hoe wordt MS behandeld?

De behandelingen voor MS zijn in te delen in drie categorieën; ziekte-onderdrukkende medicijnen, behandeling van een schub en behandeling van de klachten en symptomen van MS.

Ziekte-onderdrukkende MS-medicijnen

Ziekte-onderdrukkende medicijnen hebben een effect op het ziektemechanisme van MS. De medicijnen die beschikbaar zijn beïnvloeden allemaal het afweersysteem. Doordat de afweer bij mensen met MS ontregeld is, ontstaan er ontstekingen in het centrale zenuwstelsel. MS-medicijnen onderdrukken de ziekteactiviteit waardoor het aantal en de ernst van de klachten verminderen. Deze middelen kunnen helaas de geleidelijke achteruitgang niet (volledig) stoppen. Uit onderzoek weten we dat wanneer mensen vroeg in de ziekte starten met ziekte-onderdrukkende MS-medicijnen, zij minder snel progressieve MS ontwikkelen. Zo kan bij veel mensen blijvende invaliditeit jarenlang uitgesteld en soms zelfs voorkomen worden. Helaas zijn er ook vormen van MS waarbij deze medicijnen slechts een beperkt of geen effect hebben.

Ziekte-onderdrukkende MS-medicijnen worden toegediend als injecties onder de huid, een infuus of pillen. Mensen moeten deze medicijnen continue gebruiken om de ziekteactiviteit te blijven remmen.

Hier vindt u een overzicht van de ziekte-onderdrukkende MS-medicijnen die beschikbaar zijn in Nederland.

 

Medicatie tijdslijn

Behandeling van een schub

Een schub is een opflakkering van (nieuwe) symptomen van MS die meer dan 24 uur aanhoudt. De klachten herstellen meestal vanzelf binnen een aantal dagen tot weken, soms maanden. Een behandeling is daarom niet nodig wanneer de aanval geen grote gevolgen heeft op het dagelijks functioneren.

Wanneer iemand ernstige klachten heeft die niet spontaan herstellen en het dagelijks functioneren beperken, kan een behandeling overwogen worden. Een schub wordt behandeld met een hoge dosering van een ontstekingsremmend medicijn, meestal is dit methylprednisolon.

Lees verder over de behandeling van een schub.

Behandeling van MS-symptomen

Ondanks de behandelmogelijkheden om het verloop van de ziekte MS te beïnvloeden, hebben veel mensen met MS in de loop van de ziekte tijdelijke of blijvende klachten. De aard en ernst van de symptomen varieert enorm tussen patiënten. In veel gevallen is een behandeling mogelijk waardoor de klachten verminderen en/of mensen minder last hebben van hun beperkingen in het dagelijks leven.

Symptomen kunnen worden behandeld met medicijnen en/of (revalidatie)therapieën. Voorbeelden van medicijnen die worden gebruikt in de behandeling van de symptomen van MS zijn fampridine bij loopproblemen en baclofen bij spasme. In tegenstelling tot ziekte-onderdrukkende MS-medicijnen, hebben deze middelen geen effect op de oorzaak (ontstekingen en schade in de hersenen) maar op de gevolgen van MS (functieverlies). De behandeling is bij voorkeur multidisciplinair omdat mensen met (gevorderde) MS vaak meerdere verschillende klachten hebben die elkaar kunnen beïnvloeden en versterken.

Hier vindt u een overzicht van de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen voor verschillende symptomen van MS.